Tổng quan

 Xơ hóa cơ ức đòn chũm là  dạng phổ biến nhất của tật vẹo cổ ở trẻ em, có tỷ lệ mắc từ 0,3% đến 1,9% cơ Ức đòn chũm trở nên ngắn và co lại. Nếu không được điều trị sớm và kịp thời ( trước 6 tháng tuổi) sẽ để lại biến chứng vẹo cổ vĩnh viễn.

Nguyên nhân

• Các trẻ được định vị trong bụng mẹ trước khi chào đời (gặp ở trẻ sinh ngôi mông, dây nhau quấn cổ,…) dẫn tới mạch máu nuôi cơ ức đòn chũm bị chèn ép, gây xơ hóa
• Sự phát triển bất thường của cơ Ức đòn chũm

Chấn thương hoặc tổn thương cơ trong khi sinh mạch máu trong cơ bị đứt, gây chảy máu, từ cục máu đông bị xơ hóa làm co rút nhóm cơ ức đòn chũm.

Dấu hiệu phát hiện

• Đầu trẻ bị nghiêng sang bên khối xơ
• Mặt trẻ xoay về phía bên lành
• Trẻ không thể quay mặt hết sang bên bệnh do cơ ức đòn chũm bị co ngắn
• Đầu trẻ có thể bị vẹt 1 bên
• Khi quan sát có 1 khối u vùng cơ ức đòn chũm, cảm giác to nhanh trong những tuần đầu tiên sau sinh.
• Khối u sờ cảm giác rắn chắc, không di động

Điều trị

1. Nguyên tắc

• Can thiệp càng sớm càng tốt
• Can thiệp ngay sau khi phát hiện khối xơ

2. Can thiệp

2.1 Vận động trị liệu

Kéo giãn làm mềm khối xơ:  Giúp cho khối xơ được kéo dài, qua đó khối xơ sẽ được mềm theo thời gian

Gia tăng tầm vận động khớp: Giúp trẻ xoay hết đầu sang bên bệnh

Xoa bóp cơ ức đòn chũm bên lành: Giúp tăng cơ lực cơ bên lành, tăng tuần hoàn tại chỗ

2.2 Điện trị liệu

Sử dụng dòng điện 1 chiều Galvanic cực (-) dẫn dung dịch KI  đặt vào khối xơ, cực (+) đặt vào cổ C3,4, cường độ 0,1 mA/ cm2 điện cực thời gian 15 phút/ lần ngày 2 lần

Điều trị xơ hóa cơ ức đòn chũm tại Phòng khám phục hồi chức năng trẻ em ChildReh

Tại phòng khám chuyên khoa phục hồi chức năng trẻ em CHILDREH với đội ngũ bác sĩ, kĩ thuật viên giàu kinh nghiệm đang công tác tại bv Nhi Trung ương trực tiếp khám và điều trị đã chữa khỏi 100% số trẻ mắc xơ hoá cơ ức đòn chũm khi đến phòng khám điều trị ở những trẻ được can thiệp sớm trước 2 tháng tuổi, với những kĩ thuật chuyên sâu chỉ có tại phòng khám, trẻ không cảm thấy đau, hay khó chịu trong suốt quá trình điều trị, thời gian điều trị được rút ngắn các kĩ thuật bao gồm

Bài tập 1: Xoa bóp cơ ức đòn chũm bên lành

• Tư thế trẻ: nằm ngửa, đầu trẻ xoay sang bên khối xơ
• Tư thế KTV: ngồi phía trên đầu trẻ
• Thực hiện kĩ thuật: 1 tay KTV xoay nhẹ đầu trẻ sang bên khối xơ, ngón tay cái tay còn lại xoa cơ ức đòn chũm bên lành thời gian 5 phút ngày 4- 5 lần

Bài tập 2: kéo giãn cơ ức đòn chũm vị thế trẻ nằm ngửa

• Tư thế trẻ: nằm ngửa, đầu trẻ xoay sang bên khối xơ
• Tư thế KTV: ngồi phía trên đầu trẻ
• Thực hiện kĩ thuật: 1 tay KTV cố định vai bên lành của trẻ, tay còn lại đặt ở má bên lành, thực hiện kĩ thuật xoay đầu trẻ sang bên khối xơ, giữ lại ở vị trí đó 2-3 phút nếu trẻ khóc, và lặp lại, giữ ở vị trí đó 5- 10 phút nếu trẻ không khóc

Lưu ý: luôn quan sát da mặt trẻ, trong suốt quá trình thực hiện kĩ thuật nếu trẻ tím tái thì dừng lại.

Bài tập 3: kéo giãn cơ ức đòn chũm ở vị thế nằm nghiêng

• Tư thế trẻ: trẻ được bế nằm nghiêng, khối xơ ở dưới, mặt quay ra ngoài
• Tư thế KTV: bế trẻ nằm nghiêng, 1 tay cố định vai trẻ, và ôm thân mình, tay kia đỡ đầu trẻ 
• Thực hiện kĩ thuật: KTV bế trẻ trẻ nằm nghiêng , tay ôm trẻ thì được cố định, tai đỡ đầu trẻ đưa lên cao, nhằm kéo căng cơ ức đòn chũm, nếu trẻ không quấy khóc thực hiện kĩ thuật 5- 10 phút ngày 6- 8 lần, nếu trẻ quấy khóc thực hiện trong 2-3 phút

Lưu ý: luôn quan sát da mặt trẻ, trong suốt quá trình thực hiện kĩ thuật nếu trẻ tím tái thì dừng lại.

Bài tập 4: Xoay đầu trẻ sang bên khối xơ khi ngủ

• Tư thế trẻ: nằm ngửa,
• Tư thế KTV: ngồi phía trên đầu trẻ
• Thực hiện kĩ thuật: KTV thực hiện động tác xoay nhẹ đầu trẻ sang bên khối xơ, giữ ở vị thế đó càng lâu càng tốt

Lưu ý: luôn quan sát da mặt trẻ, trong suốt quá trình thực hiện kĩ thuật nếu trẻ tím tái thì dừng lại.

Các kĩ thuật được thực hiện bởi các bác sĩ, kĩ thuật viên được đào  tạo chuyên ngành về phục hồi chức năng nhi khoa.

Trường hợp gia đình được hướng dẫn, cần có sự giám sát kĩ lưỡng của các bác sĩ, kĩ thuật viên phục hồi chức năng.